Als schilder heb je het tij niet echt mee. Particulieren mochten de afgelopen jaren soms oplosmiddelrijke lakken toepassen die voor beroepsmatige toepassing al uitgefaseerd werden, waardoor Beun de Haas iemands (of het eigen) kinderkamertje strak in de oplosmiddellak kon zetten. Even uitdampen, wat slapen ze toch zoetjes. De schilder moest minder dekkende en destijds lastiger verwerkbare watergedragen lak aanbieden. Arbovoorschriften die het zwartgeldcircuit stimuleren, daar kan geen verlaagd BTW-tarief tegenop.

Een gedegen lakkennis en professionele meerwaarde daarentegen, daar laat Beun de Haas zijn oortjes weer bij hangen.

Beuntje heeft van bestekwerk meestal weinig kaas gegeten. Netjes je bestek gebruiken bij het eten is sowieso niet iedereen gegeven. Zelf ben ik er ook te bruut voor. Volgens mij is dat de reden dat er kippen zijn, en appels. Kun je met je handen eten.

Maar er is in de laktechniek ook vaak een reden om bestekszaken niet te onderschatten. Zo was daar een klusje waarbij een éénpotssyteem voorgeschreven was. Is dát nog eens makkelijk! Kleur stond er met een nummer bij. Laagdikte was wel fors, maargoed, lekker dik smeren net als met een boterham pindakaas. Dan gebruik je ook je bestek. Komt allemaal goed.

Totdat het toch wel lastig bleek het bestek netjes uit te voeren: hoe krijg je het er zo dik op zonder zakkers? Het wilde ook niet fijn in het hout zakken, voor een goede verankering. Waarom zit er trouwens niet gewoon een grondlaag onder? Een bestek dat weer typisch geschreven is door iemand die het niet uit hoeft te voeren…

Toen ik eens wegliep uit een DHZ-groothandel, hoorde ik nog net een medewerker een klant helpen met de mededeling “dit is een eenpotssysteem, dat is een ander woord voor beits”. Beits komt uit één potje, daar hoeft geen harder of verdunner uit een ander potje bij. Maar hoeveel potjes komen ter sprake bij het bovenbedoelde éénpotssysteem uit het bestek? En helpt het antwoord op deze vraag bij de uitvoering van de opdracht, dus zonder te zakken voor deze praktijktest?

Mag ik een voorzet geven?

Een eenpotssysteem is niet zozeer een lak die je als eenlaagssysteem aanbrengt, hoewel dat in geval van beits op hout of hammerite op ontroest metaal prima uitgevoerd kan worden. Het is in feite lak die meerdere deklaagfuncties heeft, hij kan bijvoorbeeld zowel grondlaag als toplaag en indien nodig ook tussenlaag zijn. Je kan sommige soorten ook in verschilllende verdunningsverhoudingen achtereenvolgens aanbrengen, voor een meerlaagssysteem. De grondlak en de tussenlak en de aflak komen uit hetzelfde potje, vandaar “eenpots”. Het wordt verdund vanuit een ander potje, vandaar “systeem”. Tussentoetsvraag om te zien of een leerlingspuiter dit doorheeft: hoeveel potten heb je nodig voor een dergelijk éénpotssysteem? Twee dus.

Wat een vuile instinker, zo zak je dus altijd voor je examen! Maar liever zakkers bij een examen dan zakkers in de lak!

Edward Uittenbroek

Bron: Schildersvakkrant, februari 2006